Ekran Kartı Nedir?

Video kartı ya da grafik kartı olarak da tanımlanabilen ekran kartı, grafik işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan bir bilgisayar bileşenidir. Ekran kartı, görüntü işleme ve grafik hesaplamaları gibi işlevleri yerine getirir. Bu donanım ürünleri, bilgisayarların RAM adı verilen bellek kısmına bağlı olarak çalışır. 2D ve 3D grafiklerin üretilmesini, fotoğraf, video düzenlemelerini, videoların oynatılmasını ve oyunların yoğun grafik işlemlerini bu bileşenler sağlar. Ekran kartları aynı zamanda görüntünün monitöre iletilmesinde etkilidir. Görsellere ait çözünürlük, renk ve tarama hızı özellikleri ekran kartı tarafından kontrol edilir.

Ekran kartları; kendi belleğine, grafik işlem birimi (GPU) adı verilen bir işlemciye ve grafik işlemlerinin hızlanmasını sağlayan diğer bileşenlere sahiptir. Ekran kartlarına ait performans; GPU hızı, bellek hızı ve miktarı, veri transfer hızı gibi unsurlara bağlı olarak değişir. Yüksek performansa sahip olan ekran kartı çeşitleri 3D modellemede, yüksek çözünürlüklü oyunları oynamada, yoğun grafikli işlemlerde ve video düzenlemede tercih edilir. Düşük performanslı olan ekran kartları ise internette gezinme, ofis programlarını kullanma gibi temel işlevleri rahatlıkla yapmanızda etkilidir.

Ekran Kartı Ne İşe Yarar?

Ekran kartı  bilgisayarların grafik işlemlerini gerçekleştirmek üzere kullanılan önemli bileşenlerdir. Ekran kartlarının en temel işlevleri şunlardır:

• Ekran kartları, bilgisayarların grafiklerinde ve görüntü oluşumunda rol oynar. İşletim sistemi, uygulamalar ve oyunların ürettiği 2D ve 3D grafikler ekran kartları ile işlenir ve monitöre iletilir.

• Yüksek çözünürlüğe sahip olan videoların oynatılmasını sağlar. Donanım hızlandırma özelliği sayesinde video dosyaları verimli bir şekilde işlenir.

• Yüksek çözünürlüğe sahip oyunlar için özel olarak optimize edilen ekran kartları sayesinde oyunları iyi bir performans ile oynamak mümkün olur.

• Ekran kartları grafik işlemlerinin yanında karmaşık matematiksel işlemleri de yapabilir. Bu bileşenler veri işleme görevine de sahiptir.

• Çoklu ekran desteğine sahip olan ekran kartları ile farklı monitör ve ekranları bilgisayarınız ile bağlayarak çalıştırabilirsiniz.

Bunların dışında, tek ve çift ekran kartı, ekran kartı hafızası gibi kavramlar da önemlidir. Bilgisayarlarda tek ürün kullanılabildiği gibi çift ekran kartı kullanımına da yer verilebilir. Aynı zamanda ekran kartlarının ne kadar hafızası ve kaç bit olduğu da oldukça önemlidir.

Tek, Çift Ekran Kartı Ne İşe Yarar?

Tek ve çift ekran kartı işlevlerinden önce bu kavramların anlamlarından bahsetmek gerekir. Çift ya da diğer adı ile dual ekran kartı nedir diye düşünenler için, bilgisayar sistemlerinde iki tane aynı bileşenin kullanıldığı yapılara verilen isimdir. Tek başına kullanılan modeller ise bilgisayar sisteminde grafik işlemlerinin tek bileşen ile sağlandığı durumları ifade eder. Tek kullanıldığında 2D ve 3D grafikler ve diğer işlevler bir adet ekran kartı ile işlenir.

Çift kullanıldığı bilgisayarlarda ise çoklu ekran desteği, yüksek grafik performansı, hızlı GPU hesaplamaları gibi özellikler bulunur. Çift ekran kartlarının kullanılması halinde bazı dezavantajlar da oluşabilmektedir. Örneğin; çeşitli bileşen modelleri ile sürücüler arasında uyum sorunu görülebilir. Bu sebeple uygun modelleri ve güncel sürücüleri tercih etmek gerekir. Bir diğer dezavantaj ise ısınma ve fazla güç tüketimidir. Birden fazla sayıda bileşenin aynı anda çalışması güç tüketimini artıran bir unsurdur. Bu da ısınma sorununu beraberinde getirir.

Ekran Kartı Hafızası Ne İşe Yarar?

Grafik verilerinin depolanmasını sağlayan bellek türüne ekran kartı hafızası denir. Ekran kartı hafızası, bileşene ait performans ve grafik işlemleri üzerinde etkili olmaktadır. Bu hafıza; 3D model verilerini, görsel verileri, piksellere ait renk bilgilerini, doku ve grafik öğelerini geçici olarak depolar. Grafik işlemlerine dair hız ve performansı etkiler. Yüksek kapasiteye ve hıza sahip olan ekran kartları çok daha fazla grafik verisini aynı anda depolayabilir. Aynı zamanda yüksek çözünürlüklü görsellerde çok sayıda piksel ve renk bilgisini saklayabilir. Bu durum görüntünün daha detaylı olmasında da etkilidir. Çoklu monitör desteğinin kullanıldığı durumlarda yüksek hafıza sayesinde pek çok grafik verisini saklamak ve işlemek mümkün olur.

Ekran Kartında Bit Ne İşe Yarar?

Bit değeri, belleğe dair veri yolunun genişliğini ve veri işleme kapasitesini belirler. Bit değeri, aynı zamanda bileşenin bellek bant genişliğini de belirler. Bellek bant genişliği, ekran kartında bulunan bellek verilerini GPU’ya aktarırken elde edilen hızdır. Veri işleme kapasitesi, aynı anda işlenebilen veri miktarını gösterir. Bit değeri arttıkça bellek bant genişliği de artar. Bileşene ait bit değerleri aynı zamanda veri işleme kapasitesi üzerinde de etkilidir. Yüksek bit değerine sahip olan ekran kartı, çok sayıda veriyi aynı anda işler. Genel olarak ekran kartı modellerinde 64 bit, 128 bit, 256 bit sık rastlanan değerlerdir.

Ekran Kartı Çeşitleri Nelerdir?

Grafik verilerinin depolanması için kullanılan ekran kartı, çeşitleri sayesinde farklı ihtiyaçlara cevap verir. En çok rastlanan çeşitler arasında harici, dahili ekran kartı seçenekleri bulunur. Harici yapıdaki ekran kartı modelleri, masaüstü ya da dizüstü bilgisayarlara dışarıdan bağlanabilen donanım ürünleridir. Harici yapıdaki bu bileşenler USB ekran kartı olarak da kullanıcıları karşılar. İyi bir performansa ihtiyaç duyulan oyun ve işler için yüksek seviye harici ekran kartı tercih edilir. Dahili kullanıma sahip olan ekran kartı ise bilgisayarın anakartında bulunan entegre bir donanım ürünüdür. Harici seçenekler gibi dışarıdan takılarak değil bilgisayarın kendi sistemine entegre bir şekilde çalışır.

Entegre ekran kartı olarak da adlandırılan bu dahili bileşenler, işlemci içinde ya da anakart üzerinde yer alır. Bu tip bir donanım ürünü, temel grafik işlevlerini yerine getirmede etkilidir. Laptop modelleri için özel olarak tasarlanan bileşenler de mevcuttur. Mini ekran kartı olarak da düşünebileceğiniz, küçük bir tasarıma sahip olan bu bileşenler, aynı zamanda düşük güç tüketimi ile de öne çıkar. Dizüstü bilgisayarlarda ekran kartı entegre yapıya sahip olabildiği gibi yüksek performans sağlamak amacıyla harici yapıda da bulunabilir.

Bir diğer seçenek ise PCle ekran kartı çeşididir. Bunlar masaüstü bilgisayarlara ait PCI Express yuvalarına takılarak kullanılır. PCle bağlantısı kurularak kullanılan ekran kartları, daha hızlı veri transferi sağlar. Bu çeşit de hızlı veri transferi sağlıyor oluşu sebebiyle yüksek performans gerektiren işlemler için tercih edilebilir. Aynı zamanda oyun için en iyi ekran kartı seçenekleri arasında yer alır. Özellikleri bakımından profesyonel olan seçenekler ise 3D modelleme, video düzenleme, grafik tasarımı gibi yüksek çözünürlük ve performans ihtiyacı duyulan işler için kullanılır. NVIDIA Quadro ve AMD Radeon Pro serileri, bu bileşenler için birer örnektir.

Bu ürünler paylaşımlı, paylaşımsız ekran kartı olarak da ikiye ayrılır. Paylaşımlı ekran kartı, işlemciye entegre edilmiş olan bileşenlere verilen isimdir. Daha düşük performans sunuyor oluşu ile orta seviye ya da giriş seviyesi ekran kartı modelleri arasında değerlendirilebilir. Paylaşımsız olanlar ise bağımsız bir grafik işlemci birimine sahiptir. Bunlar, bilgisayarların kendi belleğini kullanır ve yüksek performans sağlar. Satın almadan önce yapacağınız ekran kartı karşılaştırma ile ürünlerin ihtiyacınız olan özelliklere sahip olduğundan mutlaka emin olmalısınız.

İkinci El Ekran Kartı Alınır mı?

İhtiyaç duyduğunuz yüksek performansa sahip yeni nesil ekran kartı modellerine ulaşmak zor olabilir. Özellikle fiyat noktasında üst segmentte yer alan bu ekran kartları “2. el ekran kartı alınır mı?” diye düşündürebilir. İkinci el seçenekler, son çıkan modellere göre cazip alternatifler sunabilmektedir. Ancak bunların bazı avantajları ve dezavantajları mevcuttur. İkinci el ekran kartı almanın avantajları şunlardır:

• Yeni nesil ekran kartı modellerinin ikinci el alternatiflerine, sıfır ürünlere göre uygun fiyatlara sahip oluşu sebebi ile ulaşılması daha kolaydır.

• Önceki nesillere ait eski ekran kartı modellerine ulaşarak beklediğiniz performansı elde edebilirsiniz.

• Mevcut sistemi hızlı bir şekilde yükseltmek istediğinizde ikinci el ekran kartı çeşitleri ideal seçenekler sunar. Böylece daha iyi bir ekran kartına ucuza sahip olmanız mümkün hale gelir.

İkinci el ekran kartı almanın dezavantajları ise aşağıdaki gibidir:

• İkinci el ekran kartı alımında garanti ve iade imkânları oldukça kısıtlıdır. Garanti süresi dolan ürünlerde garanti hizmetlerinden yararlanma şansı oldukça düşüktür. İade ve değişim olanakları ise sınırlı olabilmektedir.

• 2. el ekran kartı alımında ürünlerin kullanım geçmişi net bir şekilde bilinemez. Hangi sürede ve koşullarda kullanıldığını bilemeyeceğiniz için kartı test etmeniz gerekir.

• Seçeceğiniz ürünlerin sisteminiz ile uyumlu olmama ihtimali bulunur. Bu sebeple tercih edeceğiniz ürünün güncel sürücüler ile uyumlu olduğundan emin olmanız, kullanım aşamasında sorun yaşamamak için gereklidir.

İkinci el ekran kartı alırken alışveriş yaptığınız e-ticaret sitesinin güvenilirliğinden emin olmalısınız. Herhangi bir olumsuzluk olması halinde iade imkânı olup olmadığından emin olduğunuz satış noktalarından ekran kartı alımı yapabilirsiniz. İkinci el ekran kartı alırken aynı zamanda ihtiyaçlarınız ile uyum sağlamasına da dikkat etmeniz gerekir. Sadece ucuz olması sebebi ile yıpranmış ve nesil bakımından da oldukça eski ürünleri tercih ettiğinizde ihtiyaçlarınızı karşılayamamanız mümkündür. Bu sebeple seçenekler arasında ekran kartı kıyaslama ile en doğru alternatife karar verebilirsiniz. Ayrıca, alacağınız ikinci el bir ekran kartı modelini test etmeniz de yararlı olur.

İkinci El Ekran Kartı Nasıl Test Edilir?

İkinci el bir ekran kartı modelini alırken durumu hakkında bilgi edinmek için test etmeniz daha uygundur. Test sırasında ürünün farklı özelliklerini kontrol edebilirsiniz. Öncelikle fiziksel olarak kontrolü sağlanmalıdır. Bileşenin dış kısmını gözden geçirerek gövdesinde yanık, kırık, bükülme gibi sorunların yer alması gibi olumsuzlukları kontrol edebilirsiniz. “Ekran kartı yanarsa ne olur?” diye merak ediyorsanız, bu bileşenlerin yanması durumunda çalışmama, görüntü hataları, bilgisayarın donması ya da çökmesi gibi durumlar ile karşılaşmanız mümkündür.

Ekran kartını çalıştırarak soğutma sisteminin iyi durumda olduğundan da emin olabilirsiniz. Stres testi yazılımlarını kullanmanız da kontrollerde etkili olur. Bu tip yazılımları kullanarak ekran kartı alternatiflerine ait performans, sıcaklık, kararlılık gibi göstergelerin durumunu değerlendirebilirsiniz. Ayrıca tercih ettiğiniz ikinci el ekran kartı seçeneğinin oyunlar için uygun olup olmadığını anlamak adına grafik yoğun uygulamaları kullanarak kontrol edebilirsiniz.

Ekran Kartı Özellikleri Nasıl Öğrenilir?

Bilgisayarınızın ekran kartı özellikleri hakkında bilgi edinmek için cihazınızda birkaç adımı takip etmeniz yeterli olur. Ekran kartı özelliklerini öğrenme işlemi için Başlat menüsü üzerinden arama butonuna ‘dxdiag’ yazarak çıkan sonuca tıklayın. Çıkan sayfa üzerinde sol üstte göreceğiniz sekmeler arasından Görüntü sekmelerini tıklayarak ekran kartı hakkında fikir edinebilirsiniz.

Windows sistem ayarlarını kullanarak “Ekran kartımı nasıl öğrenirim?” diye düşünüyorsanız, Başlat menüsünü üzerinden Ayarlar kısmına, sonrasında ise Sisteme giriş yapın. Sistem Ayarları menüsünü kullanarak Ekran seçeneğini seçtikten sonra Gelişmiş Ekran Ayarlarına gidebilirsiniz.

Sistem bilgisi ile ekran kartı bilgilerini öğrenmek için ise Başlat üzerinden arama çubuğunu kullanarak ‘Sistem bilgisi’ yazdığınızda çıkan sonucu taklayın. Sol üstte bulunan seçenekler arasından ‘Bileşenler’ sekmesini, ardından da ‘Görüntü’ sekmesini tıklayarak ekran kartınıza dair bilgileri bulabilirsiniz.

Bunların dışında, üretici web sitesine girerek marka ve model bilgilerini sorguladıktan sonra özellikleri hakkında bilgi edinebilirsiniz. Örneğin; AMD, NVIDIA gibi en iyi ekran kartı markası alternatiflerinin web sitelerinde ürünler hakkında ayrıntılı bilgiler yer alır.

Ekran Kartı Oyun Performansını Etkiler mi?

Ekran kartı, oyun performansı üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Özellikle yüksek çözünürlüğe sahip olan oyunlar, karmaşık grafikleri ve hızlı oluşu ile öne çıkar. Bu da oyunları oynarken ekran kartı modellerinin yüksek performans ile çalışmasını gerektirir. Ekran kartları, oyun grafiklerini işler ve görüntüyü oluşturarak monitöre iletir. Güçlü bir bileşen, yüksek çözünürlükte ve kare hızındaki (FPS) görsel efektlerin bulunduğu oyunları rahat bir şekilde oynamanızı sağlar.

Düşük performans sunan ekran kartı çeşitleri ise oyun sırasında gecikmeleri, takılmaları ve düşük grafik ayarlarını beraberinde getirir. Bu durum oyundaki görsel efektlerden yeterince yararlanmanıza engel olur. Oyunlarda performansı etkileyen unsurlar arasında ekran kartı haricinde işlemci, RAM ve depolama alanı gibi unsurlar da bulunur. Ancak ekran kartı özellikleri grafik kare hızları bakımından oldukça önemli bir etkiye sahiptir. Oyun için en iyi ekran kartı modelini seçerken ürünün gücüne ve yeteneklerine mutlaka dikkat etmelisiniz.

Ekran Kartı ile Mining Nasıl Yapılır?

GPU madenciliği olarak da adlandırılan GPU mining, kripto para birimlerinin elde edilebilmesi amacı ile ekran kartlarının kullanılması demektir. Ekran kartı modellerinin grafik işleme birimleri sayesinde paralel hesaplama yeteneği bulunur. Bu yüzden, çeşitli kripto para birimlerinin madencilik algoritmaları, GPU’ların yüksek performansından faydalanır. Ekran kartı madenciliği, alternatif kripto para birimlerinin, yani altcoin’lerin madenciliğinde tercih edilir. Ekran kartı madenciliği için öncelikle Ethereum, Litecoin gibi kripto para birimlerinden biri seçilir. Ardından yüksek performansa sahip olan bir ekran kartı seçimi yapılır. AMD, NVIDIA gibi grafik kartları bu amaçla tercih edilebilen markalardandır.

Seçtiğiniz kripto para birimine göre bir madencilik yazılımı indirerek kartınızı kullanabilmeniz ve madencilik işlemlerinizi gerçekleştirebilmeniz mümkün olur. Ardından madencilik havuzları ile gelirlerinizi artırabilirsiniz. Madencilik havuzu, madencilik gücünü birleştiren ve blokları daha hızlı çözmek için işbirliği yapan grupları ifade eder. Gerekli ayarları yaptıktan sonra faaliyete başlamanız mümkündür. Kişisel bilgisayarlarınızda kullandığınız ekran kartlarının performansı GPU mining’de oldukça önemlidir. Orta seviye ekran kartı seçenekleri, GPU mining için uygun yapıya sahip değildir. Uygulama aşamasında işlem yapılabiliyor olsa da getirisi oldukça düşüktür. Orta segment ekran kartları ile yapacağınız işlemler sebebiyle onları yorabilir, aşırı ısınma sebebiyle zarar görmelerine sebep olabilirsiniz.

Ekran Kartı Nasıl Takılır?

“Ekran kartı nasıl takılır?” diye düşünüyorsanız birkaç adımda bunu kolaylıkla yapabilirsiniz. Bilgisayarınızı güç kaynağından çekerek ekran kartı takma işlemine başlamanız mümkündür. Bilgisayarın kasasını, cihazın kullanıcı kılavuzunda verilen talimatlara göre açtıktan sonra ekran kartına uygun olan yuvayı bulmalısınız. Bu genel olarak PCle Express yuvaları olmaktadır. Bileşeni yuvaya doğru yönde yerleştirdikten sonra tam olarak oturduğundan emin olmak için hafifçe bastırmanız yeterlidir. Sabitlemek için vida ve klips gibi bağlantı aparatlarından faydalanabilirsiniz. Böylece ürünün yerinden çıkma ihtimalini ortadan kaldırmış olursunuz.

Ürünlerin tasarımına göre kimi zaman sabitleme yöntemleri değişebilmektedir. Bu sebeple, kasa üreticisinin kullanım kılavuzunda geçen talimatlarını dikkate almak faydalı olur. Daha sonra ekran kartı modeline ait güç kablosunu bağlamalısınız. Ürününüz, ekstra güç sağlamak adına PCle güç bağlantısına ihtiyaç duyuyorsa bunu bileşenin üzerinde yer alan uygun konektöre takmanız gerekir. Ardından bilgisayar kasasını kapatıp güç kaynağına tekrar bağlayabilirsiniz. Takma işlemi bittikten sonra bilgisayarın ekran kartı modeli ile bağlantı kurabilmesi için gereken sürücüleri de yükleyerek ürünü kullanmaya başlayabilirsiniz.

Ekran Kartı Temizliği Nasıl Yapılır?

Ekran kartı modellerini temizleme işlemi için öncelikle bilgisayarınızın kullanım kılavuzu talimatlarına uygun şekilde kasayı açarak bu bileşeni çıkarmalısınız. Kullanacağınız elektronik temizlik spreyleri ya da hava spreyi yardımı ile ekran kartı üzerinde oluşan kirleri ve tozları temizlemeniz mümkündür. Ekran kartı temizliği sırasında özellikle bağlantı noktalarına, fanlara ve soğutuculara dikkat etmelisiniz. Temizlik için kullanacağınız hava ya da elektronikler için diğer spreyleri ekran kartı üzerine tutarak kısa aralıklarla sıkabilirsiniz.

Temizlik sırasında fazla basınç uygulamadığınızdan emin olmanız gerekir. Fazla uygulanan basınç ürüne zarar verir. Sonrasında antistatik bir fırça yardımı ile tozları temizleyebilirsiniz. Fan ve soğutucunun bulunduğu alanları fırçalarken hassas davranmanız oldukça önemlidir. Temizlik sırasında sert bezler ya da aşındırıcı temizlik malzemelerinden uzak durmanız önerilir. Bunlar ekran kartına zarar verebilecek yapıdadır. Temizlik işlemi bittikten sonra bileşeni tekrar bilgisayara takıp çalıştırabilirsiniz.